Hatay 2013 yılında yaklaşık 6 milyar dolarlık bir dış ticaret hacmi gerçekleştirmiştir. Bunun yaklaşık 4 milyar dolarlık kısmı ithalat ve 2 milyar dolarlık kısmı ihracattan oluşmaktadır. Söz konusu dış ticaret performansı ile Hatay iller arasında ithalatta 7. İhracatta ise 11. sırada yer almıştır.
Hatay’ın Yıllar İtibarıyla Dış Ticaret Hacmi (1000 $)Hatay 2015 yılında yaklaşık 5 milyar dolarlık bir dış ticaret hacmi gerçekleştirmiştir. Bunun yaklaşık 3,2 milyar dolarlık kısmı ithalat ve 1,8 milyar dolarlık kısmı ihracattan oluşmaktadır. Söz konusu dış ticaret performansı ile Hatay iller arasında ithalatta 7. ihracatta ise 10. sırada yer almıştır.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, 2015
Hatay’ın dış ticareti yıllar itibarıyla artış göstermektedir. Hatay, 2003 yılından sonra dış ticaret hacmini hızla artırmayı başarmıştır. Söz konusu yıldan beridir süre gelen yıllar itibarıyla dış ticaret hacminin büyüme trendi küresel çapta yaşanan ekonomik kriz nedeniyle 2009 yılında sekteye uğramakla beraber, 2010 yılında tekrar eski seyrine ulaşmıştır. Ekonomi Bakanlığı verilerine göre 2011 yılında Hatay ili ihracatta ve ithalatta rekor düzeylere ulaşmış dış ticaret hacmi ise bir önceki yıla göre %37,6 artırmıştır. Suriye’deki krizin etkilerinin en çok görüldüğü 2012, 2013 ve 2014 yıllarında ise ihracat bir önceki yıllardaki düzeylerde seyrederken söz konusu yıllarda ithalatta düşüş trendi gözlenmektedir. Savaşın etkilerinin daha fazla görüldüğü 2015 yılında ise ihracatta yaklaşık %15’lik bir düşüş yaşanmıştır.
Ekonomi Bakanlığı’nın gerçekleştirdiği “İllere Göre Dış Ticaret Potansiyeli Araştırmasında”; Hatay ihracat “ürün çeşitliliği” endeksinde 81 il içerisinde 18. sırada, ihracat edilen ürünün “sıradanlık endeksinde” 28. sırada yer almaktadır. Araştırma sonuçlarına göre Hatay sıradan olmayan ürünler ihraç eden, ihraç ürün çeşitliliği birçok ile nazaran yüksek iller arasında yer almıştır. Ayrıca ilin ihracatının mevcut teşvik uygulamaları yerine yeni nesil teşviklerle daha da artırılabileceği ifade edilmiştir.
Hatay ihracatı içerisinde özellikle demir-çelik endüstrisine dayanan sanayi ürünlerinin ve yaş meyve ve sebze ve mamulleri ağırlıklı tarım ürünlerinin ağırlığının fazla olduğu görülmektedir.
Hatay 2015 Yılı İhracatının Sektörel Dağılımı
Sektör |
İhracat (1.000 $) |
Çelik |
714.343 |
Yaş Meyve ve Sebze |
390.329 |
Otomotiv Endüstrisi |
154.568 |
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri |
73.503 |
Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri |
65.510 |
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri |
62.676 |
Madencilik Ürünleri |
47.396 |
Hazırgiyim ve Konfeksiyon |
42.859 |
Makine ve Aksamları |
35.417 |
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller |
34.052 |
Diğer |
172.865 |
Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2015
Pazarını her geçen gün genişleten Hatay, ihracatının yaklaşık % 68’ini 10 ülkeye gerçekleştirmektedir.
Hatay’ın ihracatında ilk 10 ülke (2014)
ÜLKE |
İHRACAT (1.000 $) |
YÜZDE |
SURİYE |
226.202 |
13% |
SUUDİ ARABİSTAN |
191.929 |
11% |
IRAK |
191.022 |
11% |
MISIR |
161.065 |
9% |
RUSYA FEDERASYONU |
132.122 |
8% |
ROMANYA |
77.718 |
4% |
BİRLEŞİK DEVLETLER |
57.723 |
3% |
LÜBNAN |
57.318 |
3% |
İTALYA |
48.156 |
3% |
BİRLEŞİK KRALLIK |
46.532 |
3% |
İlk 10 Ülke Toplamı |
1.189.786 |
68% |
2011 yılında Suriye’de başlayan savaş söz konusu ülkeyle ihracatımız durma noktasına gelmişse de bu durum yurtdışı pazarlarını her geçen gün artıran Hatay’ın ihracatında önemli bir olumsuzluğa yol açmamıştır. Ortadoğu ülkelerine savaş öncesi karayolu vasıtasıyla yapılan ihracat savaş sonrasında daha yüksek maliyetli olan deniz yolu ile gerçekleştirilmektedir. Buna rağmen Ortadoğu hala Hatay’ın en çok ihracat gerçekleştirdiği bölgedir. Ortadoğu’da tekrar istikrar sağlandığı takdirde, lojistik maliyetlerin tekrar düşmesiyle Hatay firmalarının söz konusu bölgede rekabet gücünün artması beklenmektedir.