Sektörler

Hatay’ın tarım alanları, toprak yapısı, iklimi ve diğer doğal koşulları ürün deseninde çeşitliliğe, hasatta erkenciliğe, ikinci ürün yetiştirilebilmesine imkân vermektedir. Hatay’da yılın dört mevsiminde üretim yapmak mümkündür. Özellikle meyve, sebze ve zeytinlik alanlar Türkiye ortalamasının çok üzerindedir.

İlimizin toplam 540.300 hektar arazi varlığının 275.578 hektarını (% 51) tarım alanları oluşturmaktadır. Tarım alanlarının 146.441 hektarı (% 54)  ekonomik olarak sulanabilir tarım arazisi olup, bu arazinin yaklaşık %20’si (28.341 hektar) sulanabilmektedir. Halen inşa halinde olan Reyhanlı, Orta Ceyhan Menzelet, Büyük Karaçay ve Dostluk Barajları bitirildiğinde 105.950 hektar arazi işletmeye açılmış olacak ve sulanabilen arazi 134.265 hektara  (% 91,6) ulaşacaktır. 
Hatay’ın 4 tarımsal ürün üretiminde Türkiye’de 1. sırada, 3 tarımsal ürün üretiminde 2. sırada ve 3 tarımda üründe 3.sırada olduğunu BİLİYOR MUSUNUZ?
Hatay İli maydanoz, pazı, dereotu ve mandalina üretiminde Türkiye birincisi, erik, taze soğan, göbekli marulda Türkiye ikincisi, havuç ve pamuk ve zeytin üretiminde Türkiye üçüncüsüdür.  (TUİK, 2014)

Kaynak: Hatay Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2014

Hatay 434 milyon $ yaş meyve-sebze ihracatı ile 2.39 milyar $’lık Türkiye yaş meyve-sebze ihracatının yaklaşık %18’sini gerçekleştirerek 1. sırada yer almıştır (AKİB). Hatay’ın söz konusu sektördeki başarısında ilde meyve ve sebze paketleme sektörünün gelişmiş olmasının rolü büyüktür. 

Hatay, ekolojik koşullar erkenci meyve yetiştiriciliği için imkânlar sunmaktadır. Organik tarım için uygun alanlar mevcuttur. Örtü altı tarımda ısıtma giderleri düşüktür. Tıbbi ve aromatik bitkilerin işlendiği kurumsal işletmeler mevcuttur, ilde zengin endemik bitki türleri vardır. İl ve ilçelerde tarımsal kümelenmeye olanak sağlayacak tarım ve hayvancılığa yönelik lisans ve ön lisans düzeyinde eğitim kurumları bulunmaktadır.
 

Hayvansal Üretim
Hatay’da 2002 yılında büyükbaş hayvan sayısı 76.949 iken bu sayı 2013 yılında 142.473’e çıkmış, 2014 yılı itibarıyla ise 131.340 büyükbaş olarak gerçekleşmiştir. Hatay’ın küçükbaşta ise 299.896 varlığı mevcuttur.

Hatay ili; özellikle kanatlı havyan varlığı ve bunlara bağlı üretimde öne çıkmakta olup bölgedeki tavuk varlığının yüzde 58’i, beyaz et üretiminin tamamı ve yumurta üretiminin yüzde 47’si Hatay’da yer almaktadır. 

Hatay’da arıcılık faaliyetleri ve bal üretimi Türkiye ölçeğinde önemli bir yer tutmaktadır.  102 bin ton olan Türkiye toplam bal üretiminin %8’ini Hatay gerçekleştirmektedir. 2014 yılında Hatay’da yaklaşık 96.000 kovanda 836 ton bal üretilmiştir. Söz konusu rakam TR63 Bölgesinde üretilen balın %24’ü ne tekabül etmektedir.(TUİK)

2013 yılında Hatay'ın bitkisel üretim değerinin, Türkiye bitkisel üretim değeri içindeki payı %2,2'dir. Canlı hayvanlar % 0,8 ve hayvansal ürünler değerleri ise Türkiye içindeki payı ise %0,4 olmuştur. Tarımsal üretim değeri Hatay'da 2013 yılında 2,7 milyar TL değerine ulaşmıştır.

2014 yılı TÜİK verilerine göre Hatay ili yaklaşık 2,9 milyar TL tarımsal üretim değeri ile TR63 Bölgesi toplam tarımsal üretim değerinin %43’ünü karşılamaktadır.

Yıllar İtibariyle Tarımsal Üretim Değerleri (Milyar TL)

Kaynak: TUİK

İlimizin tarım potansiyelinde maksimum düzeyde yararlanılabilmesi için Ajansımızın ekonomik desteği ile “Tarım ve Kırsal Kalkınma Strateji Planı (2011-2015)” hazırlanmıştır. 2015-2020 yeni plan için çalışmalara başlanacaktır.

İlimiz demir ve çelik sektörünün ilk yatırımı olan İSDEMİR tesisleri 1967 yılında, Sovyetler Birliği ile yapılan teknik ve ekonomik işbirliği anlaşması çerçevesinde gerçekleştirilmiştir.

1.1 milyon ton/yıl sıvı çelik kapasitesindeki tesisin temeli, 3 Ekim 1970 tarihinde atılmış ve 1975 yılından itibaren kademeli olarak işletmeye alınmıştır, 1970' li yıllarda İSDEMİR in kurulmaya başlanması ile birlikte, bölge ekonomisi ivme kazanmış ve bölgede yeni yatırım ve istihdam alanları doğmaya başlamıştır. Son yıllarda İSDEMİR, 3 milyar ABD Doları tutarında 40 yeni projeyi hayata geçirerek; entegre  yassı çelik üretimine başlanmıştır. 

İlimizde yassı mamul yatırımlarının sonucunda 6.5 milyon ton /yıl yassı mamul üretim kapasitesine ulaşılmıştır. İlimizde kurulu 7 adet çelikhanenin çelik üretim kapasitesi, yaklaşık 12 milyon ton civarındadır. Yapılan yeni yatırımlar sonucunda ilimiz demir-çelik sektörü kapasitesi açısından Türkiye’de birinci sırayı alacaktır.

Üretilen ve yurt dışından ithal edilen kütük demirler, ilimizde bulunan haddehanelerde işlenerek lama, silme, köşebent, inşaat demiri, çivi ve tel haline getirilmektedir. Ayrıca ilimizde bulunan tesislerde değişik kullanım alanları olan hemen her tür boru üretimleri gerçekleştirilmektedir.

Hatay ili, ülkemiz filtre sektörü üretiminin % 65' ini tek başına karşılamaktadır.

Ülkemizde otomotiv ve yan sanayi sektörlerinde gelişmelere paralel olarak, 1966 yılında İskenderun ilçemizde ilk Türk filtre üretim tesisi üretime başlamıştır.

Bugüne kadar ithal yolu ile elde edilen bu ürünleri ülkemizde üretmek suretiyle döviz kaybımız önlenmiş ve ilimiz ve ülkemiz ekonomisine katkıları bulunmuştur. İlimizde bu ilk yatırımın ardından, bugüne kadar aynı sektörde değişik büyüklükte  16  adet  üretim tesisi hizmete girmiş ve ilimiz sanayisinde itici bir güç haline gelmiştir. Bu tesislerde, ülkemizde bulunan her tür traktör ve otomobile hava, yağ  ve yakıt filtreleri, iş makineleri ve endüstriyel amaçlı hava, yakıt, yağ ve hidrolik filtre ile hava/yağ separatörleri üretilmektedir. Kurulu filtre tesislerinde yaklaşık 2.654 personel istihdam edilmektedir. Tesislerin toplam teorik üretim kapasiteleri  69.312.834 adettir.

İlimizin, geçen bu süre içinde, filtre sektöründe büyük yol aldığı ve yapılan yeni yatırımlarla  teknolojisinin sürekli yenilenmesi, ülke dışındaki rakiplerine karşı  üstünlük sağladığını göstermektedir. 
Son yıllarda demir ve çelik sanayiinde yassı mamule dönük yatırım ve üretimlerin artması nedeniyle filtre sektörünün gereksinim duyduğu ve ana ham maddesi olan sac malzemeleri ilimizden karşılanacak ve sektör, büyük nakliye giderlerinden  kurtulmanın yanında, filtre sektörüne rekabet üstünlüğü sağlayacaktır.

İlimiz ekonomisi içerisinde tarım sektörü önemli bir paya sahiptir. 540.300 hektar büyüklüğündeki ilin toplam alanının 276.240 hektarı tarım alanı olup, bu alanın %18' si zeytinlik arazilerdir. 2013 yılında ilimiz 158.419 ton zeytin üretimi ile Türkiye zeytin üretiminin % 9,5’ununu gerçekleştirmiştir. (TÜİK,2013).

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Hatay İl  Müdürlüğü tarafından verilmiş  Sanayi Sicil Belgeli 72 adet Zeytinyağı prese tesisi faaliyette bulunmakta ve bu tesislerde  yaklaşık 40,862 ton zeytinyağı çıkarılmaktadır.

Türkiye İhracatçılar Meclisi(TİM), 2014 yılı verilerine göre, ilimizin zeytin ve zeytinyağı ihracatı 26,8 Milyon ABD dolarıdır. Son yıllarda sofralık zeytin ekim alanlarının artması ile birlikte az da olsa salamuralık zeytin üretimine girildiği gözlenmektedir. İlimizde, gerek zeytin ağacı  ekiminin desteklenmesi, gerek zeytinyağına verilen  teşvik nedeniyle  son yıllarda zeytin ekim alanları oldukça artmıştır. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde  zeytin ve zeytinyağı üretiminin  %50 oranında  artacağı öngörülmektedir.          

İlimizde, gerek zeytin ağacı  ekiminin desteklenmesi, gerek zeytinyağına verilen  teşvik nedeniyle  son yıllarda zeytin ekim alanları oldukça artmıştır. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde  zeytin ve zeytinyağı üretiminin  % 50 oranında  artacağı öngörülmektedir.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın son yıllarda kırsal kalkınmanın desteklenmesi projesi çerçevesinde verilen hibe destekleri ile yeni teknolojiye uygun kontini sistem zeytinyağı ve prese tesisleri kurulmuştur. İlimizde üretilen zeytinyağı gerek iç piyasa, gerekse dış piyasalarda lezzet ve aroması bakımından aranılan özellikleri taşımaktadır. Bu sektörün gelişimi, beraberinde sabun sanayinin de gelişmesine neden olmaktadır.

Hatay 2013 yılında yaklaşık 6 milyar dolarlık bir dış ticaret hacmi gerçekleştirmiştir. Bunun yaklaşık 4 milyar dolarlık kısmı ithalat ve 2 milyar dolarlık kısmı ihracattan oluşmaktadır. Söz konusu dış ticaret performansı ile Hatay iller arasında ithalatta 7. İhracatta ise 11. sırada yer almıştır.

Hatay’ın Yıllar İtibarıyla Dış Ticaret Hacmi (1000 $)Hatay 2015 yılında yaklaşık 5 milyar dolarlık bir dış ticaret hacmi gerçekleştirmiştir. Bunun yaklaşık 3,2 milyar dolarlık kısmı ithalat ve 1,8 milyar dolarlık kısmı ihracattan oluşmaktadır. Söz konusu dış ticaret performansı ile Hatay iller arasında ithalatta 7. ihracatta ise 10. sırada yer almıştır.

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, 2015

Hatay’ın dış ticareti yıllar itibarıyla artış göstermektedir. Hatay, 2003 yılından sonra dış ticaret hacmini hızla artırmayı başarmıştır. Söz konusu yıldan beridir süre gelen yıllar itibarıyla dış ticaret hacminin büyüme trendi küresel çapta yaşanan ekonomik kriz nedeniyle 2009 yılında sekteye uğramakla beraber, 2010 yılında tekrar eski seyrine ulaşmıştır. Ekonomi Bakanlığı verilerine göre 2011 yılında Hatay ili ihracatta ve ithalatta rekor düzeylere ulaşmış dış ticaret hacmi ise bir önceki yıla göre  %37,6 artırmıştır. Suriye’deki krizin etkilerinin en çok görüldüğü 2012, 2013 ve 2014 yıllarında ise ihracat bir önceki yıllardaki düzeylerde seyrederken söz konusu yıllarda ithalatta düşüş trendi gözlenmektedir. Savaşın etkilerinin daha fazla görüldüğü 2015 yılında ise ihracatta yaklaşık %15’lik bir düşüş yaşanmıştır.

Ekonomi Bakanlığı’nın gerçekleştirdiği “İllere Göre Dış Ticaret Potansiyeli Araştırmasında”; Hatay ihracat “ürün çeşitliliği” endeksinde 81 il içerisinde 18. sırada, ihracat edilen ürünün “sıradanlık endeksinde” 28. sırada yer almaktadır.  Araştırma sonuçlarına göre Hatay sıradan olmayan ürünler ihraç eden, ihraç ürün çeşitliliği birçok ile nazaran yüksek iller arasında yer almıştır. Ayrıca ilin ihracatının mevcut teşvik uygulamaları yerine yeni nesil teşviklerle daha da artırılabileceği ifade edilmiştir. 

Hatay ihracatı içerisinde özellikle demir-çelik endüstrisine dayanan sanayi ürünlerinin ve yaş meyve ve sebze ve mamulleri ağırlıklı tarım ürünlerinin ağırlığının fazla olduğu görülmektedir.

Hatay 2015 Yılı İhracatının Sektörel Dağılımı

Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2015

Pazarını her geçen gün genişleten Hatay, ihracatının yaklaşık % 68’ini 10 ülkeye gerçekleştirmektedir. 

Hatay’ın ihracatında ilk 10 ülke (2014)

2011 yılında Suriye’de başlayan savaş söz konusu ülkeyle ihracatımız durma noktasına gelmişse de bu durum yurtdışı pazarlarını her geçen gün artıran Hatay’ın ihracatında önemli bir olumsuzluğa yol açmamıştır. Ortadoğu ülkelerine savaş öncesi karayolu vasıtasıyla yapılan ihracat savaş sonrasında daha yüksek maliyetli olan deniz yolu ile gerçekleştirilmektedir. Buna rağmen Ortadoğu hala Hatay’ın en çok ihracat gerçekleştirdiği bölgedir. Ortadoğu’da tekrar istikrar sağlandığı takdirde, lojistik maliyetlerin tekrar düşmesiyle Hatay firmalarının söz konusu bölgede rekabet gücünün artması beklenmektedir.

Hatay; zengin kültürel mirası ile birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış barış, kardeşlik ve hoşgörü kentidir. Hatay’ın konumu ve coğrafyası, dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olması, iklimi ve zengin turizm varlıkları turizm potansiyelini desteklemektedir.
Hatay ili sınır kapılarından 2015 yılında giriş yapan yolcu sayısı 254.438 kişidir. 2014 yılında İşletme Belgeli Tesislere toplam 254.921 bin kişi gelmiştir.  2015 yılında Hatay’da müze ve ören yerlerini 181.424 bin kişi ziyaret etmiştir.

İlde turizm işletme belgeli 40, turizm yatırım belgeli 15 konaklama tesisi vardır. (Kültür ve Turizm Bakanlığı verileri, 2015). 2 Adet 5 yıldızlı otel bulunan Hatay’da 792 yatak kapasiteli 4 adet 5 yıldızlı otel yapımı devam etmektedir.

Bunları biliyor musunuz?

• Üç semavi dinin ve farklı mezheplerin bir arada yaşadığı il “dünyanın 2. büyük mozaik müzesine” sahiptir.
• Dünyanın ilk kilisesi (St. Pierre), Anadolu’nun ilk camisi (Habib-i Neccar Camii) Hatay ili Antakya merkezinde bulunmaktadır.
• Hatay, Yahudilerin Anadolu’da ilk yerleşim yeridir.
• Tarihte ilk ışıklandırılan cadde olan “Kurtuluş Caddesi” Antakya’da yer almaktadır.
• Türkiye’nin tek Ermeni köyü olan Vakıflı Köyü Samandağ ilçesinde yer almaktadır.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı Marka Kent Projesi kapsamındaki 15 ilden biridir.
• Birçok medeniyetin yaşadığı Hatay, bu çeşitlilikten etkilenen mutfak kültürü ile Türkiye’nin ve dünyanın özel gastronomi bölgelerinden biridir. Hatay Mutfağının kendine has birçok öğesi vardır. Yaklaşık 460 yemek çeşidi olan bu mutfağın kendine özgü 200’ün üzerinde çeşidi bulunmaktadır.
• Hatay halkının büyük bir bölümünün Arapça bilmesi Ortadoğulu turistler için ili cazip hale getirmektedir.
• Hatay’da turizm işletme belgeli tesislerin toplam yatak sayısı 4.358’dir. Yatırımı süren işletmeler tamamlanınca turizm işletme belgeli yatak sayısı 8.566 olacaktır.
• Hatay’da ipekçilik ve ipek dokumacılığı, hasırcılık, mozaik, ney yapımı, heykelcilik, camcılık ve sikkecilik gibi geleneksel el sanatları sürdürülmektedir.

St. Pierre Kilisesi
St. Pierre Kilisesi dünyanın ilk kilisesi olarak bilinir.  
Hıristiyanların hac görevini yerine getirdikleri yerlerden biridir. Hz. İsa'nın dinini tanıyanlar için ilk kez burada "Hıristiyan" ismi kullanılmıştır. İncil Antakya'nın önemini zikretmiştir.  Kudüs'ten sonra ikinci merkez sayıldığı için Antakya Patrikliğine " Ana Kilise" denilmektedir.

Mozaik Müzesi
Hatay’da kazı çalışmaları 1932 yılında başlamıştır. 
Antakya’da yürütülen 1932-1939 yılı kazı çalışmalarında çoğu Roma dönemine tarihlendirilen mimari ve diğer buluntular kentin zenginliğini ve ihtişamını ortaya sermiştir. Hatay Arkeoloji Müzesi mozaikleri kronolojik olarak M.S 2. yüzyıldan M.S. 6. yüzyıla kadar uzanan dört yüz yıllık dönemde üretilmiştir. Tema çeşitliliği açısından çok zengin olan bu mozaiklerde mitolojik konular,  çeşitli inanç ve günlük hayat unsurlarının tasvirlerinin yanı sıra geometrik ve bitkisel süslemeler işlenmiştir.  Mozaiklerin tamamı taban mozaiğidir ve dekoratif amaç ön planda bulunmaktadır. Antakya ve çevresinde bulunan mozaikler hem boyutları itibariyle, hem de konu ve yapım tekniği çeşitliliği nedeniyle dünya üzerinde haklı bir üne sahiptir.

Habib-i Neccar Cami
Antakya M.S. 636 yılından Hz. Ömer’in komutanlarından Ebu Ubeyde Bin Cerrah tarafından fethedilmesi sonrası Habib-i Neccar Cami inşa edilmiştir. Bugünkü Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde inşa edilen ilk cami özelliğini taşır. 968 yılında Bizans’ın eline geçen cami tahrip edilmiş ve kiliseye çevrilmiştir. 1084 yılında Selçuklu Orduları tarafından Antakya yeniden ele geçirilerek tekrar camiye çevrilmiştir. 1268 yılında Memluk Sultanı Baybars Habib-i Neccar Cami’ni yeniden yaptırmış.

Titus Tüneli
Samandağ ın 5 km.  kuzeyinde denize hakim yamaçlarda M.Ö. 300 yıllarında Seleuykos Nikator tarafından kurulan ve kurucusunun adı ile anılan şehirdir.

Uzun Çarşı
Uzun Çarşı bugün bile Antakyalıların bir araya geldiği önemli bir merkezdir. İstanbul’daki Kapalıçarşı’nın bir benzeri gibi düşünebileceğimiz Uzun Çarşı’nın geçmişi kent kadar eskidir. Geleneksel Antakya el işçiliğinden, yemeklerine, giyimden, teneke işçiliğine kadar her türlü mesleğin icrası burada görülebilir. 

İsos Harabeleri
Dörtyol ilçesi ile Erzin (Yeşilkent) arasında, İskenderun-Adana karayolunun batısında bulunan harabelerdir. Esasında bir Pers şehri olan İSSOS, tarihin en büyük muharebelerinden biri olan Büyük İskender ile İran İmparatoru  III.Darius’un, savaşına sahne olan yerdir. Bugün Antik İssos’un su depoları, su kemerleri, mabet kalıntıları halen mevcuttur.

St. Simon Manastırı
M.S. 6. yüzyılda yapılmış olan bu manastır Antakyalı St. Simon’un bir sütun üzerinde 40 yıl yaşadığı yer olarak tanınmıştır. Türkiye İnanç Turizmi Haritasında yer alan manastır yerleşkesinde 3 kilise, bir vaftizhane, sekizgen bir avlu ile tam ortasında St. Simon’un bir sütunu bulunmaktadır. Çevresinde sarnıçlar, evler, mutfak, kiler gibi yapı kalıntıları mevcuttur.

Tarihi Antakya Evleri
Tarihi Antakya evleri yoğunlukla Eski Antakya olarak tanımlanan Asi Nehri ile Habib-i Neccar Dağı arasındaki bölgede, özellikle Kurtuluş Caddesi ve çevresinde görülebilir. Kurtuluş Caddesi civarında tescili yapılarak koruma altına alınmış 350 civarında tarihi ev bulunmaktadır. Bir kısmının restorasyon çalışması başlamış olan en az bir o kadar daha ev vardır.

Ortodoks Kilisesi
Yeruşalem (Kudüs) Kilisesinden sonra en eski kilisesidir. Kudüs'ten sonra ikinci merkez sayıldığı için Antakya Patrikliğine " Ana Kilise" denir.

Katolik Kilisesi
Yeruşalem (Kudüs) Kilisesinden sonra en eski kilisesidir. Kudüs'ten sonra ikinci merkez sayıldığı için Antakya Patrikliğine " Ana Kilise" denir.

Protestan Kilisesi
Fransızlar döneminde elçilik ve Fransız Bankası olarak kullanılmış, 2000 yılında Güney Kore Kwong Lim Metodist Kilisesi tarafından Protestan Kilisesi olarak tanınarak Koreli bir din adamı Pastör tarafından hizmete açılmıştır. 

Musevi Havrası
1700’lü yıllarda, Antakya Kurtuluş Caddesi’ndeki bir binanın havraya dönüştürüldüğü tahmin edilmektedir. Havra'da bulunan mukaddes kitap "Tevrat" ceylan derisi üzerine İbranice yazılmış olup, 500 yıllık bir geçmişe sahiptir.

Harbiye Şelaleleri
Antakya merkeze 7 km. mesafede olup her tarafı yeşillik olan güzel bir piknik yeridir. Antik çağın ünlü Daphne kentidir. Harbiye, şimdilerde çok ilgi gören mesire yeri, yayla olup aynı zamanda heykeller, turistik eşya yönünden önemli bir beldedir.

Sokullu Külliyesi
Dörtyol İlçesi Payas beldesindedir. 1574 yılında Mimar Sinan tarafından  yapılan Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi Osmanlı mimarisinin örneklerindendir.  Külliye bünyesinde; 45 dükkânlı han, imaret, çifte hamam, cami ve medrese bulunmaktadır.

Samandağ Sahili
Samandağ ilçesi Asi nehrinin Akdeniz’e kavuştuğu kıyılarda 14 km boyunda dünyanın en uzun sahillerinden birine sahiptir. Bu sahil geniş kumsalı olan halka açık plaj şeklidedir. Bu kumsal aynı zamanda nesli tehlikede olan Chelonia Mydas ve Caretta Caretta deniz kaplumbağalarının dünyadaki sayılı yumurtlama-üreme alanlarından biridir.

İskenderun Sahili
Hatay iline bağlı İskenderun, kendi adıyla anılan körfezin kıyısındaki modern bir kenttir. Kıyının hemen gerisinde bir duvar gibi yükselen Nur Dağlarına sırtını vermiş, yeşil ve dört mevsim sıcak bir turizm merkezi, bunun yanı sıra da işlek bir ticaret limanıdır.
İskenderun Körfezi'nin seyir terası durumunda; çam ağaçları, kır çiçekleri içerisine kurulmuş, eski ve yeni tip yapıları ile gezilmeye ve görülmeye değer, adına türküler ve şiirler yazılan yaylada; kamp kurulup, piknik yapılarak, orman içinde kısa geziler yapılabilir.

Hatay İl Turizm Stratejisi ve Eylem Planı

Kaynak: Hatay İl Turizm Stratejisi Eylem Planı 

• 2010 yılı itibariyle 118 milyon dolar seviyesinde olan turizm gelirlerinin, 2023 yılında ise 565 milyon dolara ulaşması,
• Geriatri merkezlerinin kurulması hedeflere ulaşılmasında büyük önem arz etmektedir, geriatri merkezlerinin faaliyetlerinden 2023 yılında 107 milyon dolar gelir elde edilmesi beklenmektedir.

2014 yılı itibariyle ilimizde 371.064 dekar alanda pamuk ekimi yapılmış, 196.766 ton pamuk üretimi gerçekleşmiştir (Hatay, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Rakamlarla Tarım Kimliği,2014).

İlimizde üretilen  pamuğun lif uzunluğu, elyafı ve diğer özellikleri açısından iplik, dokuma ve kumaş sanayinde aranılan vasıfları taşımaktadır. Pamuğun çiğitinden arındırılarak preslenmek üzere ilimizde kurulan ve Sanayi Sicil Belgesi almış 72 adet Çırçır ve Prese Tesisi bulunmaktadır. 

Ayrıca pamuğun işlenmesi ve iplik haline getirilmesi için 3 adet iplik tesisi ve çiğitten  pamuk yağı çıkartılması için  10 adet pamuk yağı üretim tesisi ve 1 adet yağ rafine tesisi vardır. Üretilen pamuğun hemen hemen tümü ilimizde bulunan Çırçır ve Prese Tesislerinde işlenmekte ve preselenmiş pamuklar gerek yurt içi iplik piyasasına gerekse ihracata gönderilmektedir. Ekilecek olan pamuğun hibrit tohumunun üretimi için kurulan 1 adet tesis mevcuttur. Üretilen pamuktan  iplik, dokuma, boyama; havlu, iç çamaşır, temizlik bezi üretimi gibi konularda üretim yapan  büyük  ölçekli tesislerimiz bulunmaktadır.

İlimizde mobilya sektöründe faaliyet gösteren Sanayi Sicile kayıtlı 557 firma bulunmaktadır. Ağaç işleri sektöründe üretim yapan yaklaşık 1,500 firma bulunmaktadır. Bu firmalar, büyük ölçüde, el emeğinin ağırlıkta olduğu ve ustalık gerektiren işler yapmaktadırlar.

Hatay, küçük ev mobilyaları ve aksesuarları üretiminde Türkiye’nin lideri konumundadır.

İlimizde üretimin çoğunluğunu ekonomik sınıf olmak üzere, misafir ve oturma odası gruplarının her türü üretilmektedir. Bunun yanında, kanepe ve yatak olarak kullanılabilen  çek-yatlar, yemek ve yatak odaları, klasik mobilyalar ve otel mobilyaları üretilip ürünler yurtiçi ve yurtdışına satılmaktadır. İlimizde bulunan ahşap kapı ve pencere üretimi yapan fabrikaların sayısı da her geçen gün artmaktadır.

Türkiye’de tüketilen erkek ayakkabılarının %40'ı Hatay’dan karşılanmaktadır.
Hatay’da bir ayakkabının ham deri halinden, ayağa giyilen son şeklini alana kadar her evresi gerçekleştirilmektedir.

İlimizde Ayakkabıcılık sektörünün gelişmesi için 199 dönümlük arazide Ayakkabıcılar Sanayi Sitesi kurulacaktır. Ulusal Yatırım Programında yer alan sanayi sitesi içerisinde bir Eğitim, Tasarım Merkezi ve Ortak Kullanım Atölyesi kurulması planlanmaktadır. DOĞAKA tarafından hazırlanan proje, 2017 yılında açılacak olan Avrupa Birliği Bölgesel Rekabetçilik ve Yenilik Sektör Programı’na sunulacaktır. Yaklaşık 5,5 milyon Euro bütçeli proje ile;

• Antakya Ayakkabıcılar Sanayi Sitesine bir adet 4.500 m²  kapalı alana sahip ileri teknoloji makinelerle donatılmış, ortak kullanım, eğitim ve danışmanlık imkânları sunan “Ayakkabıcılık Eğitim, Danışmanlık ve Tasarım Merkezi ve Ortak Kullanım Atölyesi” kurulması
• Kurulan atölyeden 1 yıl içinde 100 firmanın faydalanması
• Kurulan merkezde 1 yıl içinde 200 sektör yöneticisi ve çalışanına eğitim verilmesi
• Kurulan merkezde 1 yıl içinde 100 firmaya tasarım konusunda danışmanlık hizmeti verilmesi
• 2 yıl içinde en az 20 işletmenin kalite standartları iyileştirilerek kalite belgesi alması
• 2 yıl içinde en az 20 işletmenin yurt içi veya dışında fuarlara katılımının sağlanması
• 2 yıl içinde en az 10 işletmenin kendi özgün markalarını oluşturarak ihracat gerçekleştirmeleri planlanmaktadır.
   

Hatay-Türkiye Karşılaştırmalı Enerji Tüketimi Tablosu 2014

2014 yılı Enerji tüketim miktarlarını incelediğimizde Hatay ili tüketiminin sanayisi gelişmiş çevre illerden daha yüksek olduğu görülmektedir. 

Enerji Üretimi

Rüzgar Enerjisi Potansiyeli
İşletmede olan rüzgâr enerji santrallerinin kurulu güç bakımından illere göre yüzdesel dağılımında 8,69 % ile Hatay’ın Türkiye’de 4. sıradadır.

İlimiz “RES”(Rüzgar Enerji Santralleri) açısından önemli bir merkezdir.

Hatay’ın İşletmede Olan Rüzgar Santralleri 

Kaynak: http://www.tureb.com.tr/tr/duyurular/541-turkiye-ruzgar-enerjisi-istatistik-raporu-temmuz-2015

İnşa halindeki 12 MW’lık rüzgar santralinin tamamlanmasıyla Hatay kısa vadede toplam kurulu gücünü 376,5 MW’ye yükseltecektir.  
 

Güneş Enerjisi Potansiyeli
Akdeniz Bölgesi güneş enerjisi potansiyelinde Türkiye’nin 2. önemli bölgesi, Hatay ili ise 8,21 saat günlük ortalama güneşlenme süresi ile bu konuda Türkiye’de en yüksek potansiyele sahip illerden biridir. Aylar itibarıyla Hatay ili güneşlenme süreleri aşağıda verilmiştir.

http://www.eie.gov.tr/Mycalculator/pages/46aspx

EPDK’ dan lisans almış ve çalışmaları devam eden enerji yatırımları RES, HES ve TES olmak üzere toplam 2.021 MW/saat olup, yaklaşık yatırım tutarı 1,3 milyar Euro’dur. Önümüzdeki dönemde altyapının iyileştirilmesi ile beraber bu miktarın çok daha fazla olacağı değerlendirilmektedir.

Hatay lojistik sektörü açısından Türkiye’nin önemli merkezlerinden biridir. Bölge lojistik açıdan bazı avantajlara sahiptir.

• Hatay’da uluslararası yük taşımacılığı yapan kayıtlı 8.195 adet araç bulunmaktadır. (UND,Aralık 2015)
• Akdeniz’in en doğusunda doğal bir liman olan İskenderun Limanı Hatay’da yer almaktadır. Hatay İlinde toplam 10 adet liman bulunmaktadır.
• Terminal binası yenilenen uluslararası Hatay Havaalanında, iç ve dış hatlarda taşıdığı yolcu sayısı ve yük miktarı her geçen gün artmaktadır. 2012 yılında 5.951 sefer yapılarak 650 bin kişi taşınmıştır.
• İskenderun'dan ulusal demiryolu ağına bağlanılmaktadır.
• Hatay ili Ortadoğu’ya açılan Cilvegözü ve Yayladağı Kapılarına sahiptir.
• Hatay doğu-batı otoban hattında yer almaktadır.
• Ceyhan uluslararası enerji nakil hatlarına komşudur.
• Batı pazarlarına ulaşım kolaylığı vardır.
• Ortadoğu ve Avrupa’nın pek çok açıdan çekim merkezi olan Kıbrıs’a yakın bir konumdadır.
• Ortadoğu ülkelerine ihracatta önemli bir geçiş ülkesi olan Suriye’de 2011 yılında başlayan olaylar dolasıyla aksayan karayolu ulaşımı sorunu, Ağustos 2012 tarihinden itibaren İskenderun Limanından Ortadoğu ülkelerine başlatılan deniz yolu ropax seferleriyle çözülmüştür. İskenderun Limanı-Duba Limanı (Suudi Arabistan) seferleri devam etmektedir.

İskenderun Limanının Özelleştirilmesi: 372 Milyon ABD bedel ile özelleştirilen Türkiye’nin 4. Büyük limanı olan İskenderun Limanı, TCDD Genel Müdürlüğü, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ve LİMAK Şirketi Yetkilileri arasında gerçekleştirilen 30.12.2011 tarihindeki devir işlemleri neticesinde, LİMAK Şirketince işletilmeye başlanmıştır. 

LimakPort İskenderun, stratejik önemdeki lokasyonu ile, gelişmeye açık, Akdeniz’in önemli bir hub limanıdır. Liman, özellikle Doğu Akdeniz ve Türkiye’nin Güney Doğu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki sanayi ve ticaret merkezlerine ihracat ve ithalat hizmetleri vermek için, çok uygun bir konuma sahiptir.

İnşaatı devam eden yatırımla birlikte binlerce kişiye iş imkanı sağlanacak ve konteynır elleçleme kapasitesi 3 milyon TEU’ya ulaşacaktır. 

Lojistik Mastır Planı: İskenderun Limanı’nın özelleştirilmesi ile birlikte bölgenin bir Lojistik Merkez olmasını öngören “İskenderun Lojistik Köyü ile Antakya ve Osmaniye Lojistik Merkezleri Mastır Planı” hazırlanmıştır. Söz konusu plan ile kent içinde her türlü ürün, hizmet ve bilgi akışının; üretim, taşıma, depolama, tüketim ve geri dönüş süreci içinde; yaşam kolaylığı, çevresel etkiler, toplam maliyet optimizasyonu da göz önüne alınarak planlanması, uygulanması ve kontrolünün yapıldığı İskenderun Limanı eksenli Lojistik Köy kurulması amaçlanmıştır. Kurulacak Lojistik Köy, sadece bölgeye değil aynı zamanda Irak’tan Kafkaslara kadar bir coğrafyayı, Akdeniz Havzası’nı ve Ortadoğu’ya hizmet edecektir.